وقتی هالیوود قافیه را در چین می بازد - موسیقی آتش

به گزارش موسیقی آتش، رژی دبره فیلسوف فرانسوی در سال 1986 میلادی نوشته بود: در موسیقی راک، ویدئو ها و شلوار جین آبی قدرت بیش تری نسبت به کل ارتش سرخ وجود دارد. قدرت نرم غربی که به وسیله صادرات فرهنگی مانند موسیقی و سینما منتقل می گردد به طور گسترده ای به عنوان عاملی یاری نماینده در خاتمه دادن به اتحاد جماهیر شوروی شناخته شده بود. اکنون که روابط بین چین و آمریکا باعث مقایسه دوره فعلی با زمان جنگ سرد می گردد رهبران چین مشتاق هستند تا نفوذ غرب را جابجا نمایند.

به گزارش موسیقی آتش به نقل از اکونومیست، شی جین پینگ رئیس جمهور چین گفته است: از بین تمام کشور های دنیا چین بیش ترین دلایل را برای داشتن اعتماد به نفس فرهنگی دارد. مقدار گیری قدرت نرم سخت است، اما داده های مربوط به تنظیمات برگزیده مشاهده شده از سوی تماشاگران می تواند نشان دهد که آنان به کدام سمت گرایش دارند. تحلیل اکونومیست از نقد های فیلم در شبکه احتماعی دوبان (Douban) نشان می دهد که در بازار داخلی چین کفه ترازو به نفع استدلال شی است. به نظر می رسد در طول یک دهه گذشته سهم تماشاگران سینمای غربی در چین کاهش یافته است.

دوبان یک سایت چینی است که در آن کاربران می توانند فیلم ها را آنالیز نمایند. اگرچه چین به سینما ها اجازه نمایش تنها 34 عنوان خارجی در سال را می دهد کاربران هزاران فیلم خارجی را که احتمالا از نسخه های غیر قانونی استفاده می نمایند رتبه بندی نموده اند. ما امتیازات و تعداد بازدید ها را برای تمام 26 هزار فیلم لیست شده در دوبان که در فاصله سال های 2010 تا 2022 میلادی ساخته شده اند دانلود کردیم. تقریبا 10000 فیلم از آن فیلم ها انگلو (به انگلیسی، از کشور های انگلیسی زبان) بودند و 4500 فیلم در سرزمین اصلی چین ساخته شده بودند. سایر فیلم ها عمدتا اروپایی، ژاپنی و کره ای هستند. در آن بازه زمانی فیلم های آنگلو 43 درصد از بازدید های ثبت شده را تشکیل دادند. فیلم های چینی با 36 درصد در رتبه دوم قرار داشتند و پس از آن فیلم های ژاپنی (6 درصد) و فیلم های ساخت کره جنوبی (5 درصد) قرار دارند.

با این وجود، این ارقام در طول زمان به شدت تغییر نموده اند. از سال 2010 تا 2021 میلادی سهم فیلم های چینی از 21 به 55 درصد افزایش یافت در حالی که سهم فیلم های آنگلو از 53 درصد به 28 درصد کاهش یافته بود. این تغییر به علت ساخت فیلم های بیش تر چین نیست سهم آن کشور از کل فیلم های ساخته شده تنها از 13 درصد به 18 درصد افزایش یافته است. (در سال 2022 میلادی سهم چین کاهش یافت، زیرا سیاست کووید صفر در آن کشور ساخت فیلم را محدود کرد، اما تعداد فیلم های ساخته شده چینی احتمالا به سطح پیشین باز خواهند گشت).

این روند را نیز نمی توان به بهبود چشمگیر فیلم های چینی نسبت داد. تماشاگران در سال 2022 میلادی آن فیلم ها را بدتر از یک دهه قبل ارزیابی کردند و به طور میانه نیم ستاره در مقیاس پنج ستاره را برای امتیازدهی به فیلم های چینی انتخاب نموده بودند. بسیاری از عوامل دیگر مانند بازاریابی، بازیگران یا تغییرات در رفتار کاربران دوبان می توانند بر رتبه بندی و تعداد بازدید تاثیر بگذارند.

با این وجود، چنین رتبه بندی ضعیفی نشان می دهد که اگرچه چین ممکن است در داخل کشور بتواند با قدرت نرم غربی مقابله کند، اما صادرات فرهنگی آن کشور آمادگی جذب در خارج از کشور را ندارد.

در میان عناوین فیلم های انگلیسی زبان مخاطبان چینی تمایل زیادی به ژانر ماجراجویی دارند که 46 درصد از بازدید های فیلم های خارجی را تشکیل می دهد. در مقابل، زمانی که صحبت از سینمای داخلی به میان می آید علاقه بیش تر برای فیلم های کمدی است که 44 درصد از بازدید عناوین فیلم های چینی را شامل می شوند. یکی از نمونه های شاخص آن فیلم سلام آقای میلیاردر نسخه ای تقلیدی و بومی از فیلم میلیون ها بروسترس است که داستان مردی را روایت می نماید که باید یک میلیارد یوان چین (145 میلیون دلار) در یک ماه خرج کند تا بتواند ارث خود را تضمین نماید.

به نظر می رسد درام های فراوری داخل چین نیز با تماشاگران چینی طنین انداز می شوند. فیلم هایی که با این ژانر برچسب گذاری شده اند 54 درصد از بازدید های فیلم های چینی را تشکیل می دهند که کمی بیش از 50 درصد عناوین محلی برچسب گذاری شده به عنوان درام است. یکی از برجسته ترین این فیلم ها روز های بهتر است که روایتی تکان دهنده از پیوند نامحتمل بین یک دختر نوجوان دبیرستانی و یکی از اراذل خیابانی است. این فیلم در سال 2021 میلادی نامزد دریافت جایزه اسکار شد افتخاری که از سال 2003 میلادی به این سو هیچ فیلم چینی زبان دیگری کسب ننموده بود.

برای رهبران چین مهم تر از همه آن است که فیلمسازان داخلی توانسته مخاطبان چینی را به سوی پروپاگاندای حکومتی جذب نمایند. برای مثال، فیلم گرگ جنگجو 2 دومین فیلم پرفروش چین تا این لحظه به قدری محبوب بوده که عنوان آن برای بیان دیپلماسی چین مورد استفاده نهاده شد و از آن پس از دیپلماسی گرگ جنگجو یاد شد. این فیلم داستان یک سرباز سابق عملیات ویژه است که در آفریقا با یک رهبر مزدور بیرحم آمریکایی نبرد می نماید. شعار فیلم این است: هر کسی که به چین توهین کند هر مقدار هم که دور باشد باید نابود گردد.

فیلم دیگری به نام مردم من، کشور من دستاورد های چین را از زمان تاسیس حکومت کمونیستی در آن کشور از سال 1949 میلادی به این سو نشان می دهد. این فیلم هفتمین فیلم پربازدید در دوبان در سال 2019 بوده است.

برای تماشاگران غربی چنین سناریو های هوادار حکومتی در چین ممکن است خام و ابتدایی به نظر برسند (اگرچه برای مثال سازندگان فیلم چینی متولد شده برای پرواز می توانند اشاره نمایند که مشابه آن یعنی تاپ گان با حمایت نیروی دریایی امریکا ساخته شده است). با این وجود، محبوبیت این نوع از فیلم ها در چین نشان می دهد که ارگان های تبلیغاتی حزب کمونیست تاثیرگذار بوده اند و سینمای خانگی به طور فزاینده ای در حال شکل دادن به نحوه نگاه نسلی از مردم چین به کشور خود و جایگاه کشورشان در دنیا است.