ظرفیت همکاری انرژی با اتحادیه اروپا برای شرکت های کوچک و میانه - موسیقی آتش

به گزارش موسیقی آتش، گزارش کمیسیون انرژی اتاق ایران با اسم آنالیز ظرفیت های همکاری های انرژی با اتحادیه اروپا با تاکید بر شرکت های کوچک و میانه منتشر شد.

در بخشی از این گزارش به تاریخچه ای اتحادیه اروپا اشاره شده است: بعد از جنگ دنیای دوم به شکل دیگر و تحت شرایطی متفاوت براساس نظریات مختلف بر پایه واقع بینی و ملاحظات مختلف سیاسی و بین المللی مجدد مطرح شد. براساس مزایای اقتصادی همکاری جامعه زغال سنگ و فولاد تشکیل شد و سبب شد تا شش کشور در زمینه فراوری و مبادله ذغال سنگ و فولاد همکاری بیشتری داشته باشند و به همین دلیل در سال 1957 بازار مشترک بین این کشورها ایجاد شد. با انتها جنگ سرد، کشورهای اروپایی ظرفیت های تازهی در حوزه سیاست خارجی مشترک به دست آوردند. در سال 1979 برای نظم دهی به سیستم پولی دنیا قرارداد برتون وودز لغو شد و سیستم اقتصادی اروپایی ایجاد شد.

درادامه آمده است: چارچوب قانونی کنونی اتحادیه اروپا در پیمان ماستریخت در سال 1993 پایه گذاری شد و همین امر سبب شد تا کشورهای عضو در حوزه اقتصاد، سیاست خارجی - امنیتی و سیستم قضایی مشترک الگوی تازه را معرفی نمایند و زین پس به اسم یک گروه واحد تأثیرگذار در حوزه تقویت دموکراسی و احترام به آزادی های بنیادی و حقوق بشر با حفظ ارزش های مشترک، منافع اساسی و استقلال گروه، ارتقای امنیت دولت های عضو و ترویج همکاری های بین المللی فعالیت نمایند.

در ادامه آمده است: ساختار حقوقی و نهادی زیادی در قانون اتحادیه اروپا وجود دارد از مهم ترین نهادهای این اتحادیه کمیسیون اروپا، شورای اتحادیه اروپا، کنگره اروپا، دادگاه اروپا، شورای اروپا و بانک مرکزی اروپا است که با یکدیگر همپوشانی دارند. اولین معاهده اتحادیه اروپا، معاهده پاریس است که در سال 1915 سبب تشکیل جامعه زغال سنگ و فولاد شد و از زمان انقضای این معاهده، معاهدات دیگر فعالیت آن را دنبال می نمایند. معاهده دوم در سال 1957 تصویب شد و تا به امروز قابل اجرا است.

در بخشی از این گزارش سیر تحول بازار انرژی در اروپا آنالیز شده است: از معاهده پاریس، معاهده رم تا بحران نفت، آژانس بین المللی انرژی تا بسته سوم انرژی اتحادیه اروپا. در ادامه به شرایط موجود انرژی در اتحادیه اروپا پرداخته است: در طی سال های 1971 تا 2013 فرایند مصرف انرژی در دنیا 2/2 درصد رشد داشته که این افزایش ناشی از رشد سریع مصرف انرژی در منطقه آسیا (6/4 درصد) و رشد کندتر در منطقه آمریکا و اتحادیه اروپا (8/0 درصد) بوده است. در اویل دهه 1970 اتحادیه اروپا و آمریکا 50 درصد انرژی اولیه در دنیا را مصرف می کردند ولی با گذر زمان و تغییر ساختار فراوری از صنایع انرژی بر به صنایع خدماتی، افزایش کارایی و محرک های قانونی و قیمتی انرژی، سهم اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا از مصرف انرژی دنیا در سال 2013 با کاهش چشمگیری روبرو شد و به ترتیب به 12 و 16 درصد رسید. این فرایند در آسیا، خاورمیانه و آفریقا به صورت معکوس بوده است.

آنالیز فرایند تاریخی سوخت مصرفی در بخش فراوری برق در اتحادیه اروپا نشان می دهد که تقاضای ذغال سنگ (با سهم 27 درصدی در سال 1990) در فراوری برق کاهش یافته و در سال 2013 این سوخت 17 درصد از کل تقاضای انرژی را به خود اختصاص داده است. ولی با توجه به افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی و اتخاذ روینمودهای فراوریی سازگار با محیط زیست، در این دوره تقاضا گاز طبیعی فرایند فزاینده چشم گیری داشته است. البته با وجود رشد اقتصادی و افزایش عایدی واقعی تقاضا برای فرآورده های نفتی تغییر چشمگیری نداشته که آن را می توان با فرایند بهبود بهره وری سوخت در این بخش توجیه کرد. با توجه به آنکه همه کشورهای اتحادیه اروپا برای سال 2020 هدفی برای افزایش سهم انرژی های تتازه پذیر مشخص نموده اند سهم انرژی های تتازه پذیر و هسته ای هم فرایند روبه رشدی را به خود اختصاص داده است.

در ادامه آمده است: در اتحادیه اروپا بعد از سال 2007 به جز تقاضا برای انرژی های تتازه پذیر تقاضای تمامی سوخت های فرایند کاهش داشته است. بخش های خدمات و حمل و نقل در طول سه دهه از سال 1980 بیشترین مقدار مصرف انرژی نهایی را به خود اختصاص داده است، این در حالی است که فرایند مصرف انرژی در بخش صنعت روبه نزول رفته است. ولی در کشورهای در حال توسعه در آسیا و چین در دوره 1980 تا 2010 رشد فراوری سبب افزایش سه برابری تقاضای انرژی در بخش صنعت شده است. در کشورهای ثروتمند اتحادیه اروپا افزایش تقاضای انرژی، ناشی از افزایش مصرف کاربران بخش مسکونی و حمل و نقل است. در مقابل در کشورهایی از اروپای مرکزی و شرقی که به تازگی به عضویت این سازمان عایدیه اند تغییر ساختار و تکنولوژی در صنعت و کاهش شدت انرژی مصرفی، مصرف انرژی نهایی را کاهش داده است. در نتیجه فرایند مصرف انرژی در کشورهای مختلف عضو اتحادیه اروپا به شدت فرق دارد. بیشترین مقدار مصرف انرژی در اتحادیه در سال 2006 رخ داده است. در دوره زمانی 1990 تا 2006 فرایند مصرف انرژی در اروپای شاقتصادی و جنوبی، و غربی به ترتیب 40 ، و 15 درصد رشد داشته است. در حالی که در طول همین دوره در اروپای مرکزی و شرقی به علت تغییرات ساختاری مصرف انرژی 15 درصد کاهش یافته است. ولی بعد از سال 2006 تقاضای انرژی در کل اتحادیه اروپا حدوداً 10 درصد کاهش یافته است و منطقه ها جنوبی نسبت به سایر منطقه ها کاهش شدیدتری را تجربه نموده اند که آن را می توان ناشی از چالش های اقتصادی ناشی از رکود اقتصادی اواسط سال 2000 دانست.

بعلاوه تصریح شده: با وجود فرایند نزولی در مصرف، نفت (نفت خام و فرآورده های نفتی) همچنان مهم ترین منبع انرژی در اقتصاد اتحادیه اروپا است و گاز طبیعی به اسم دومین منبع انرژی شناخته می گردد. در بین کشورهای عضو، سوئد، فنلاند و لتونی بیشترین سهم و لوکزامبورگ، هلند و مالت کم ترین سهم را در مصرف انرژی های تتازه پذیر به خود اختصاص داده اند.

شدت مصرف انرژی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی سال ها به واسطه تغییرات در فعالیت های اقتصادی و بهبود فرایند بلند مدت در بهره وری انرژی از سال 2013 به طور میانه 30 درصد کاهش یافته است. با افزایش رشد اقتصادی در طی سال های 1972 تا 2013 مصرف انرژی نهایی هم با نرخ کمتری رشد داشته است و همین امر سبب شده است که شدت انرژی کاهش یابد. در اواسطه دهه 70 و اوایل دهه 80 افزایش قیمت نفت و در دوره 2008 تا 2009 هم رکود اقتصادی سبب کاهش تقاضای انرژی شده است به بیان دیگر در دهه های اخیر عوامل مختلفی سبب کاهش مصرف انرژی شده است .

از طرفی مصرف انرژی نهایی در اتحادیه اروپا در سال 2016 با 2 درصد رشد نسبت به سال 2015 به 1107 میلیون تن معادل نفت خام رسیده است. آنالیز این فرایند نشان می دهد که از سال 1994 مصرف انرژی به آرامی افزایش یافته و در سال 2006 به بالاترین حد خود معادل 1941 میلیون تن معادل نفت خام رسیده است ولی سپس فرایند نزولی در پیش گرفته تا در سال 2016 مقدار مصرف انرژی در مقایسه با سال 2006 معادل 7.3 درصد کمتر شده است. از سال 1990 سهم مصرف سوخت های جامد و انرژی های تتازهپذیر فرایند افزایشی داشته است. در این بین فرآورده های نفتی سهمی معادل 39.5درصد ، گاز طبیعی سهمی معادل 22.1 درصد و برق سهمی معادل 22.6 درصد را در مصرف انرژی نهایی در سطح مصرف نمایندگان نهایی را دارند. علاوه براین بخش های حمل و نقل، خانگی و صنعت هم بیشترین مقدار مصرف انرژی نهایی را دارند.

در این گزارش استراتژی آیند انرژی در اتحادیه اروپا ، نحوه سرمایه گذاری ها و همکاری های بین المللی اتحادیه اروپا تشریح شده است.

متن کامل گزارش کمیسیون انرژی اتاق ایران را اینجا مشاهده و دریافت کنید.