کشف قدیمی ترین نقشه آسمان شب در پس یک نسخه خطی - موسیقی آتش

به گزارش موسیقی آتش، کاتالوگ ستاره گمشده هیپارخوس - که به عنوان اولین کوشش شناخته شده بشر برای نقشه برداری از کل آسمان شب در نظر گرفته می گردد - ممکن است به تازگی بر روی نسخه خطی پوستی که در صومعه سنت کاترین در شبه جزیره سینا مصر نگهداری می گردد، کشف شده باشد.

به گزارش موسیقی آتش به نقل از rahnamato، در سال 2012، یک دانشجوی متخصص در زمینه نسخه های خطی به نام پیتر ویلیامز، متوجه چیز عجیبی در پشت حروف یک نسخه خطی مسیحی شد که در دانشگاه کمبریج در حال تجزیه و تحلیل بود.

او به طور تصادفی با یک قطعه معروف به زبان یونانی برخورد کرد که اغلب به اراتوستنس- ستاره شناس و کتابدار ارشد کتابخانه اسکندریه مصر در قرون اولیه میلادی- نسبت داده می شد.

این نسخه خطی 9 برگه ای در سال 2017 مورد تصویربرداری چندطیفی نهاده شد و تعیین شد که زیر نوشته های اصلی، نوشته های دیگر وجود دارد که پاک شده اند. این به خودی خود یک یافته غیرمعمول نبود، زیرا پوست در قرن های گذشته یک کالای با ارزش بود، بنابراین برای محققان غیر معمول نبود که پوست های قدیمی را برای استفاده مجدد، پاک نمایند.

ویلیامز با آنالیز بیشتر، متوجه اعداد عجیب و غریب در برگه های صومعه سنت کاترین شد. هنگامی که او این نسخه خطی را در اختیار مورخان علمی در فرانسه قرار داد، محققان شوکه شدند.

ویکتور گیزمبرگ، مورخ مرکز تحقیقات علمی ملی فرانسه CNRS در پاریس گفت: ما بلافاصله متوجه شدیم که با مختصات ستاره ای روبرو هستیم.، اما چگونه می توان فهمید که این مختصات ستاره ای را چه کسی نوشته است.

آنچه کارشناسان می دانند این است که هیپارخوس، ستاره شناس یونانی، بین سال های 162 تا 127 قبل از میلاد بر روی لیست ستاره ای از آسمان غرب دنیا کار می کرد. چندین منبع تاریخی از هیپارخوس به عنوان پدر نجوم یاد می نمایند و بعلاوه گفته می گردد که او اولین کسی است که حرکات خورشید و ماه را محاسبه نموده است.

با نگاهی به نقشه ستاره ای که در پشت متن کاغذ های پوست صومعه سنت کاترین پنهان شده بود، محققان به طور معکوس کار کردند تا حرکت زمین را در زمان نگارش نقشه کشف نمایند. مختصات ستارگان تقریباً با حرکت مورد انتظار سیاره ما در حدود 129 قبل از میلاد، یعنی در زمان حیات هیپارخوس مطابقت داشت.

تا قبل از کشف این نقشه، قدیمی ترین لیست ستاره های شناخته شده به وسیله کلودیوس بطلمیوس، در قرن دوم پس از میلاد و سه قرن پس از هیپارخوس، گردآوری شد.

استدلال دیگری در مورد ارتباط این نقشه تازه با هیپارخوس نیز وجود دارد. تنها اثر دیگری که از هیپارخوس به جا مانده، تفسیری بر یک شعر نجومی است که صورت های فلکی ستاره ای را توصیف می نماید. بسیاری از مختصاتی که هیپارخوس در این تفسیر به ستارگان داده، با مختصات نسخه خطی صومعه سنت کاترین مطابقت دارد.

اگرچه مختصات قابل خواندن در نسخه خطی تنها یک صورت فلکی، یعنی تاج بورئیلیس را نشان می دهد، اما محققان بر این باورند که این احتمال وجود دارد که کل آسمان شب به وسیله هیپارخوس نقشه برداری شده باشد.

توصیف هیپارخوس از صورت فلکی تاج بورئیلیس

به گفته محققان، آنچه آن ها تا به امروز توانسته اند از این نسخه خطی بخوانند به توضیح ذیل است:

تاج بورئالیس که در نیمکره شمالی واقع شده است، از نظر طول از درجه اول عقرب تا 10 درجه ¼، 8 در همان علامت زودیاک (یعنی در عقرب) در عرض 6 درجه و 49 درجه از شمال است. قطب تا 55 درجه ¾.

در درون آن، ستاره (β CrB) به سمت غرب در کنار ستاره درخشان (α CrB) منتهی می گردد (یعنی اولین ستاره ای است که طلوع می نماید)، که در عقرب 0.5 درجه است. چهارمین ستاره 9 (ι CrB) در شرق ستاره درخشان (α CrB) آخرین (یعنی طلوع) [..]10، 49 درجه از قطب شمال. جنوبی ترین (δ CrB) سومین شمارش از نور درخشان (α CrB) به سمت شرق است که 55 درجه ¾ از قطب شمال است.

نماد ها با اصطلاحات یونان باستان مطابقت دارند. اصطلاح طول بر اساس توسعه شرق به غرب یک صورت فلکی است، در حالی که عرض امتداد شمال به جنوب صورت فلکی را توصیف می نماید. در مقایسه با کار های بعدی بطلمیوس، به نظر می رسد ریاضیات هیپارخوس بسیار قابل اعتمادتر است، و تنها یک درجه با آنچه که ستاره شناسان مدرن بعداً پیدا کردند، اختلاف دارد. این نشان می دهد که بطلمیوس از آثار هیپارخوس کپی ننموده است.

نسخه خطی دیگر، ترجمه لاتینی از پدیدار ها از قرن هشتم پس از میلاد، دارای ساختار و اصطلاحات مشابهی با قطعه Corona Borealis است که نشان می دهد آن نیز بر اساس کار هیپارخوس است.

صورت های فلکی نقشه برداری شده در این سند عبارتند از؛ دب اکبر، دب اصغر و دراکو است که باز هم با آنچه در تفسیر هیپارخوس دیده می گردد مطابقت دارد. نتایج این پژوهش در نشریه Journal for the History of Astronomy به چاپ رسیده است.