خروج 60 هزار میلیاردی از بورس - موسیقی آتش

به گزارش موسیقی آتش، با وجود ورود حدود 100 هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال 98 و نیمسال اول سال 99، از مهر 99 تا روز گذشته 60 هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده و فرصت استثنایی توسعه اقتصادی و تامین اقتصادی از پول های سرگردان از بین رفته است.

به گزارش گروه رسانه های موسیقی آتش، به نقل از فرهیختگان، روز گذشته رئیس جمهور در اظهارنظری از کوشش دولت برای رفع کردن موانع بازار سرمایه گفته بود اما ظاهرا ایشان از بعضی آمار و ارقام خبر ندارد. از فروردین ماه 99 تا همین روز گذشته انواع و اقسام قوانین جدید و خلق الساعه و اظهارنظرهای غیرکارشناسی توسط مسئولان، برای بازار سرمایه تجویز شد که نتیجه آن گرفتاری بازار در بی رمقی و کم حجمی است. به این ارقام توجه کنید: در دو هفته کاری اخیر حدود 75درصد سهام های بازار در صف فروش بوده اند. روز گذشته (22 فروردین) از 340 سهم بورس تهران 130 سهم صفر درصد تغییر قیمتی داشته اند. میانگین ارزش معاملات بازار سهام به 2 هزار و 500 میلیاردتومان رسیده که افت 50درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد. شاخص کل بورس 40درصد افت نموده است. با وجود ورود حدود 100 هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال 98 و نیمسال اول سال 99، از مهر 99 تا روز گذشته 60 هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده است. فرصت استثنایی توسعه مالی و تامین مالی از پول های سرگردان از بین رفته است. این نتیجه کوشش های دولت و مقامات مالی و بورسی کشور برای حمایت از بازار سرمایه بوده، برای همین پیشنهاد می گردد برای اجرای دقیق تر شعار مانع زدایی دولت به دخالت، اظهارنظر و استفاده ابزاری از بورس سرانجام دهد. همچنین سازمان بورس نقش داوری خود در این بازار را نمود بیشتری بدهد. بورس تهران دو سال متفاوت داشته و از سال بلوا (سال 99) به سال رکود رسیده است. رکود و بی رمقی بازار هر روز ادامه دارد و در این فضا نمی گردد صحبتی جز توصیه به صبر و نقد شدن درصورت امکان داشت.

مدل جدیدی از ناکارایی بورس

سال 99 بورس تهران را می توان سال بلوا یا سال کابوس نامید. در 5 ماهه ابتدایی این سال سرمایه گذاران زیادی به صف های خرید بورسی پیوستند و از سود های فضایی نیز بهره بردند. شاخص بازار سهام طی 5 ماهه ابتدایی این سال رشد 308 درصدی داشت و از 508 هزار واحد به 2 میلیون 7 هزار واحد در تاریخ 19 مرداد 99 رسید. در بازه مذکور در حدود 14 میلیون سرمایه گذار جدید با نقدینگی 60 هزار میلیارد تومانی به بازار آمدند و فضای امیدواری محض شکل گرفت. اما در 19 مرداد 99 بالاخره فضای ترس بر امیدواری غلبه کرد و بلوای بورس شروع شد. از این تاریخ تا انتهای سال 99 شاخص کل 40 درصد عقب نشینی کرد و نه تنها سود، بلکه سهامداران از اصل پول خود وارد ضرر های هنگفتی شدند (و هستند) که دیگر برای هر کاری دیر شده بود. در این سال تصمیمات مختلفی از سوی دولت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی برای تاثیرگذاری و تعادل بخشی به بازار سرمایه گرفته شد که هرکدام به نحوی آسیب و ضربه جدیدی برای بازار محسوب می شد. در آخرین تصمیم نیز در 20 بهمن ماه 1399 شورای عالی بورس خبر از تغییر دامنه نوسان به مثبت 6 و منفی 2 داد، بلکه بتواند رونق از دست رفته را به بازار برگرداند. فرایند کُند معاملات و عدم تغییر قیمت های سرانجامی بسیاری از نماد ها در بازار این مهم را می رساند که بورس از مدار توجه ها خارج و احتمالا به دوره رکود سنگین وارد شده است. رکود در بازار سهام به معنی اتمام کابوس نیست، بلکه بازار بورس به شکل دیگری ناکارا شده است.

تغییر دامنه نوسان 8 هزار میلیارد تومان را فراری داد

در سال گذشته مقرر شد از 25 بهمن ماه، دامنه نوسان قبلی بازار سهام که بازه 10 درصدی مثبت و منفی 5 درصد را شامل می شد، به صورت موقت حذف گردد و به جای آن دامنه نوسان نامتقارن منفی 2 و مثبت 6 درصدی بر معاملات سهام اعمال گردد. این تصمیم در شرایطی بود که بازار فرایند فرسایشی به خود گرفته بود و از مقامات این سازمان انتظار می رفت که یکی از عوامل این فرسایش که دامنه نوسان بود را حذف نمایند؛ اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه قانونی جدید و البته مسبوق به سابقه اعمال شد. تغیر دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نامتقارن یکبار در سال 84 و در بازار بورس تهران به کار گرفته شده بود و شکست آن تعیین بود. این تصمیم که با هدف رونق در بازار سهام گرفته شده بود درنهایت به رکود عجیب در بازار تبدیل شد و فرایند بورس را فرسایشی تر کرد. از تاریخ اجرای این قانون تا روز گذشته شاخص کل بازار سهام 3 درصد دیگر افت نموده است و از همه مهم تر 8 هزار میلیارد تومان نیز توسط حقیقی ها از بازار خارج شده است. جالب این جاست که بازوی پژوهشی سازمان بورس یعنی مرکز پژوهش و توسعه در بهمن ماه 99 طی گزارشی تحلیلی کاهش دامنه نوسان را به عنوان سیاستی رونق زا رد نموده بود و تاکید نموده بود که کم بودن دامنه نوسان تفاوت محسوسی در فرایند رشد ارزش بازار سهام ایجاد ننموده و میزان صعود و سقوط بازار را تحت الشعاع قرار نداده است. همچنین نتوانسته است در میزان زیانی که به سرمایه گذاران جدید (به طور تعیین خریداران سهام در اوج قیمت بازار) وارد شده است، تغییری ایجاد کند. بر این اساس، چنانچه در گذشته دامنه نوسان کاهش می یافت، احتمالا مانع از نوسانات ماه های گذشته بازار نمی شد.

مردم 60 هزار میلیارد تومان از بورس خارج کردند

این روزها تصاویر زیادی از تجمعات بورسی در نهادهای مختلف دست به دست می گردد، تجمعاتی که افراد حاضر در آن متضرران این روزهای بازار بورس هستند. یکی از این تجمع ها دیروز مقابل سازمان بورس واقع در سعادت آباد بود که افراد حاضر شعار کسری بودجه داشتین... پول مارو برداشتین را فریاد می زدند. بعضی کارشناسان نوک پیکان چنین غائله ای را به سوی مردم می گیرند و معتقدند که حتی با وجود اشتباه های دولت و سیاستگذار، این خود مردم بودند که نباید ندانسته وارد آن می شدند، اما چنین تحلیلی درست نیست. انتظاری از مردم نمی رود که منافع کوتاه مدت و سودهای آنچنانی را کنار گذاشته و منطقی و بلندمدت به بازار بورس نگاه نمایند. استفاده کلان از بازار سرمایه، ایجاد شرایط برای رشد پایدار آن و... همگی از وظایف دولت و سیاستگذار است. وقتی دولت منافع کوتاه مدت خود در بازار بورس را دنبال می نماید تا بتواند اوراق بفروشد و سهام شرکت های خود را به مردم بدهد (نه مدیریت آن) چطور می توان مردم را راضی نگه داشت که توطئه ای در کار نبوده و ذات بازار ها همین است؟ همین می گردد که سرمایه اجتماعی و اعتماد به سیاستگذار از بین می رود. وقتی از کمرنگ شدن سرمایه اجتماعی در بازار سهام و محروم شدن بازار سرمایه از منابع بالقوه صحبت می گردد، منظور خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی تنها در 8 ماهه اخیر از بازار سهام است. این درحالی است که از ابتدای سال 98 تا اواخر مردادماه 99، شاهد ورود 100 هزار میلیارد نقدینگی جدید به بازار بوده ایم، منابعی که می توانست درصورت راهنمایی صحیح تحول عظیمی در فراوری کشور باشد، اما با سهل انگاری دولت و سیاستگذاران درحال تحلیل رفتن است. خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی در حد فاصل شهریور 99 تا 20 فروردین 1400 می تواند نشان دهنده مواردی باشد که در بالا مطرح شد. درحال حاضر بسیاری از فعالان، سوءاستفاده دولت و دخالت های خلق الساعه مقامات پولی و مالی را عامل ریزش بازار دانسته و معتقدند سرمایه گذاری در بازاری که بازده آن به میل دولت و ابزارهای آن بستگی دارد، صرفه ای نخواهد داشت. به اذعان رئیس بانک مرکزی، بازار بورس با جذب پول های سرگردان در نیمسال اول 99 به کنترل تورم توسط دولت یاری کرد، اما درحال حاضر این سوال وجود دارد که این پول ها با خروج از بورس به کدام بازار حرکت می نمایند و چه تبعاتی را ممکن است داشته باشند؟

بورس گزینه آخر سرمایه گذاری

حقیقت تلخی اتفاق افتاده است و باید آن را قبول کرد. بازار سهام از گزینه اول سرمایه گذاری مردم در یک سال قبل به آخرین گزینه درحال حاضر تبدیل شده است. حتی اگر بخواهیم بدبینانه به بورس نگاه نکنیم باز هم به این نتیجه می رسیم که عمده معامله گران مترصد فرصت برای خروج از بازار هستند و تنها معامله گران حرفه ای و باسابقه پای این بازار خواهند ماند. اما چرا بازار بورس به این روز افتاد؟ به لحاظ انگیزه ای بیشتر سرمایه گذاران که تازه وارد نیز بودند در ضرر های هنگفتی به سر می برند و تمایل به ادامه فعالیت ولو به قیمت سود نیز ندارند. در تحلیل مالی نیز اخبار مثبت و خوشبینی در سطح کلان برای بورس وجود ندارد و آنچنان فضای هراس غلبه نموده است که معدود خبر های خوش بعضی سهام ها نیز نمی تواند ترس حاکم را تقلیل دهد. از نظر زمانی نیز در شرایط بلاتکلیفی داخلی و خارجی قرار داریم. در بعد داخلی به دلیل تغییر دولت و سیاست های مالی تصور دقیقی از نیمه بعدی سال وجود ندارد و در بعد خارجی نیز نتیجه خاصی در مذاکرات با غرب به دست نیامده و بعید است تا سرانجام سال نیز به دست آید. همه این موراد باعث شده است که فرایند خروج پول از بورس توسط حقیقی ها ادامه یابد و به رقم 60 هزار میلیارد تومان برسد. آنالیز ها نشان می دهد که از ابتدای شهریور 99 تا روز گذشته چیزی در حدود 60 هزار میلیارد تغییر مالکیت به نفع حقوقی ها اتفاق افتاده و این میزان از پول توسط حقیقی ها از بازار خارج شده است. عمده سرمایه گذاران در بازار از آینده مالی کشور دو برداشت حدی دارند. گروه اول تصور می نمایند که معجزه ای در مذاکرات رخ خواهد داد و احتمالا تورم کنترل خواهد شد، برای همین این دسته از افراد به سمت سرمایه گذاری در بانک ها (درآمد ثابت) حرکت می نمایند. گروه دوم نیز معتقدند که در مذاکرات اتفاق خاصی نخواهد افتاد و بودجه تورمی موجب افزایش قیمت ها در سال 1400 خواهد شد، برای همین اقدام به سرمایه گذاری در طلا، سکه، مسکن و ارز های دیجیتال می نمایند. فعالیت در طلا و مسکن از جنس سفته بازی بوده و عایدی برای اقتصاد نخواهد داشت و فعالیت در ارز های دیجیتال نیز عایدی برای اقتصاد داخل نخواهد داشت و تنها به خروج سرمایه دامن می زند. بنابراین این دو گروه بدون تفاوت از کنار بازار سهام رد خواهند شد و حتی نوسان های مثبت آن نیز جذابیتی برای بازگشت آنها ایجاد نمی نماید. این بازار می توانست با جذب سرمایه های مردم به فراوری، پیشرفت مالی و رشد مالی شبیه به مدلی که در سنگاپور اجرا شد منتهی گردد، اما فرصت سوزی دولت و نگاه ابزاری به این بازار، این فرصت را برای همواره یا لااقل در یک بازه ای طولانی از اقتصاد ایران گرفت.

معاملات بورس 90 درصد افت نموده است

اینکه بورس در رکود رفته است نه فقط از توصیفات بالا بلکه در تحلیل های آماری نیز دیده می گردد، به طوری که براساس آمار ها، میانگین ارزش معاملات بازار سهام در فروردین ماه 1400 با افت بی سابقه ای به 2 هزار 445 میلیارد تومان در روز رسیده است. از طرفی دیگر در ماه جاری 74 میلیارد برگ سهم مبادله شده است (حجم معاملات) که حاکی از افت 30 درصدی در مقایسه با دو هفته نخست در اسفند 99 است. همچنین حجم معاملات در دو هفته نخست ماه جاری 70 درصد کاهش را در مقایسه با مرداد 99 و همچنین 30 درصد کاهش را در مقایسه با فروردین 99 نشان می دهد. از طرف دیگر درحالی میانگین ارزش روزانه معاملات در بورس تهران در حدود 2 هزار میلیارد تومان است که این مقدار کمترین رقم در یک سال اخیر بوده است. میزان ارزش معاملات که پویایی و نقدشوندگی بازار در گرو آن است در مقایسه با مرداد سال 99 در حدود 90 و در مقایسه با فروردین همان سال نیز 50 درصد کاهش داشته است. میانگین ارزش معاملات روزانه در بورس تهران در مردادماه 99 برابر با 15 هزار میلیارد تومان و در فروردین نیز 4 هزار 629 میلیارد تومان بوده است.

آینده بورس؛ امید یا ترس؟

درحال حاضر سه گروه با بازار بورس سروکار دارند؛ یک گروه نقد نیستند و با سهم ها و سبد خود در ضرر به سر می برند، گروهی دیگر در سبد خود تعدادی سهام نقدشونده دارند و مقداری نیز نقد شده اند و درنهایت گروهی که به طور کامل نقد و مترصد بهبود شرایط برای حضور مجدد در بورس هستند. باقی نیز از بازار فرار نموده اند و احتمالا تا سال های سال به هیچ قیمتی به آن برنخواهند گشت. گروه اول ابهام اصلی اش این است که چه زمانی ضررش جبران خواهد شد؟ گروه دوم و سوم نیز در پی این هستند که آیا بیرون از بازار بمانند یا زمان مناسب برای بازگشت چه موقعی خواهد بود. حول تصمیم گیری، این موارد مطرح می گردد: 1-مهم ترین اتفاقی که در چند ماه گذشته در بازار سهام اتفاق افتاده است، تعیین شدن کف قیمت بسیاری از سهم های مهم است. قیمت هایی که ظاهرا به این راحتی کمتر از آن یا حتی حدود آن قابل تجربه مجدد نیست. از طرف دیگر قیمت ها خیلی از این کف ها بالاتر نیست. به نوعی می گردد گفت بازار نیازی به هیجان های منفی ندارد و عمده هیجانات پیش خور شده است. درواقع اوضاع طوری نیست که اگر همین امروز در صف فروش نباشید دوماه بعد سرمایه شما نصف شده باشد. حدبیشتر 10 تا 15درصد (آن هم در بعضی سهم ها) از دست می دهید. بنابراین هرچند سخت است و غیرقابل توجیه اما باید همچنان صبر کرد. 2-بزرگ ترین شوک منفی بازار سرمایه درحال حاضر بازگشت دلار به رقم 15هزار تومان و به نتیجه رسیدن مذاکرات با غرب است. چنین مساله ای به این زودی رقم نخواهد خورد و حتی با وجود آزادسازی دارایی های ارزی ایران به دلیل وجود تقاضای وارداتی سرکوب شده بعید است قیمت دلار پایین تر از محدوده 21 تا 23 هزار تومان باشد. 3-در دیدگاه منطقی بازار بورس در امسال بازدهی به اندازه تورم آینده خواهد داشت که با توجه به انتخابات و تعیین نبودن سیاست های دولت آینده در زمان حاضر، عمده این بازدهی در نیمه دوم سال رقم خواهد خورد.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و موسیقی آتش هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها